61. Wniosek o udostępnienie informacji publicznej dotyczący udostępnienia aktu notarialnego
Data utworzenia: 11-04-2017
Komórka organizacyjna rozpatrująca wniosek
Data wpływu wniosku
13-01-2017
Treść pytania
Wnoszę o udostępnienie informacji publicznej w zakresie: jaka kwota opłaty rocznej uiszczana jest z tytułu użytkowania wieczystego nieruchomości położonej przy Placu Łokietka 3, dla której Sąd Rejonowy Lublin Zachód w Lublinie prowadzi księgę wieczystą, udostępnienia kserokopii aktu notarialnego, w którym ustanowiono użytkowanie wieczyste nieruchomości opisanej powyżej.
Treść odpowiedzi
Część I
Odpowiadając na wniosek o udostępnienie informacji publicznej w zakresie kwoty opłaty rocznej uiszczanej z tytułu użytkowania wieczystego nieruchomości położonej przy placu Króla Władysława Łokietka 3, dla której Sąd Rejonowy Lublin Zachód w Lublinie prowadzi księgę wieczystą o numerze wskazanym we wniosku oraz kserokopii aktu notarialnego, w którym ustanowiono użytkowanie wieczyste wymienionej nieruchomości proszę przyjąć poniższe informacje.
Odnosząc się do żądania udostępnienia kwoty opłaty rocznej uiszczanej z tytułu użytkowania wieczystego nieruchomości położonej przy placu Króla Władysława Łokietka 3 organ postanowił odmówić udostępnienia informacji publicznej decyzją znak: KP-PP-I.1431.35.2017 z dnia 27 stycznia 2017 r., w której też zawarł uzasadnienie swojego stanowiska w tej sprawie.
Jeśli zaś chodzi o udostępnienia kopii aktu notarialnego, w którym ustanowiono użytkowanie wieczyste dla przedmiotowej nieruchomości informuję, że nie może ona być udostępniona w trybie ustawy o dostępie do informacji publicznej. Przepisy ustawy z dnia 6 września 2001 r. o dostępie do informacji publicznej nie naruszają bowiem przepisów innych ustaw określających odmienne zasady i tryb dostępu do informacji będących informacjami publicznymi.
Zgodnie z poglądem prezentowanym przez Naczelny Sąd Administracyjny, przeciwko udostępnianiu aktu notarialnego w ramach dostępu do informacji publicznej przemawia wykładnia systemowa. Częścią systemu prawnego chroniącego akty notarialne przed nieuprawnionym dostępem jest art. 110 § 1 i 2 ustawy z 14 lutego 1991 r. – Prawo o notariacie, który w § 1 stanowi, że akty notarialne wydaje się stronom aktu lub osobom, dla których zastrzeżono w akcie prawo otrzymania wypisu, a także ich następcom prawnym. Wypis aktu notarialnego może być wydany także innym osobom, ale tylko za zgodą stron lub na podstawie prawomocnego postanowienia sądu okręgowego.
Oznacza to, że zakładając racjonalność ustawodawcy należy uznać, iż zamierzał on ograniczyć dostęp do aktów notarialnych. Przy przyjęciu, że dostęp taki mógłby uzyskać każdy w oparciu o przepisy ustawy o dostępie do informacji publicznej istnienie normy art. 110 § 1 i 2 Prawa o notariacie nie miałoby sensu, a sytuacja osób mających interes prawny w zakresie dostępu do aktu notarialnego byłaby gorsza niż każdej z osób ubiegających się o udostępnienie w oparciu o przepisy ustawy o dostępie do informacji publicznej.
Na gruncie wykładni systemowej należy ponadto wskazać, że dostęp do aktów notarialnych został ograniczony do wybranego kręgu podmiotów nie tylko w ustawie – Prawo o notariacie, ale również w ustawie z dnia 6 lipca 1982 r. o księgach wieczystych i hipotece i ustawie z dnia 17 maja 1989 r. – Prawo geodezyjne i kartograficzne. Akty notarialne są częścią akt będących podstawą wpisu w księdze wieczystej. Wpis ten jest jawny i zgodnie z art. 361 ust. 3 ustawy o księgach wieczystych każdy może przeglądać księgi wieczyste w obecności pracownika sądu. Jednak akta ksiąg wieczystych, w których znajdują się również akty notarialne może przeglądać tylko osoba mająca interes prawny oraz notariusz (art. 361 ust. 4 ustawy o księgach wieczystych i hipotece). Przepis art. 24 ust. 5 ustawy – Prawo geodezyjne i kartograficzne ogranicza dostęp do informacji zawartych w operacie ewidencyjnym, którego częścią są akty notarialne do kręgu osób wskazanych w tym przepisie. Należy w tej sytuacji uznać, że akt notarialny jest chroniony w systemie prawa w sposób komplementarny i nie może być ujawniony w drodze dostępu do informacji publicznej z uwagi na treść art. 1 ust. 2 ustawy o dostępie do informacji publicznej.
Część II
Decyzja o odmowie udostępniania informacji publicznej
Działając na podstawie art. 16 ust. 1 w związku z art 5 ust. 2 ustawy z dnia 6 września 2001 r. o dostępie do informacji publicznej (Dz. U. z 2016 r. poz. 1764) a także na podstawie art. 104 i art. 107 ustawy zdnia 14 czerwca 1960 r. - Kodeks postępowania administracyjnego (Dz. U. z 2016 r. poz. 23 z późn. zm.) po rozpatrzeniu wniosku z dnia 13 stycznia 2017 r. o udostępnienie informacji publicznej, złożonego przez ...., prowadzącego....
odmówić udostępnienia informacji publicznej w zakresie kwoty opłaty rocznej uiszczanej z tytułu użytkowania wieczystego nieruchomości położonej przy Placu Króla Władysława Łokietka 3, dla której Sąd Rejonowy Lublin Zachód w Lublinie prowadzi księgę wieczystą o numerze wskazanym we wniosku.
W dniu 13 stycznia 2017 r. .... zwrócił się do Prezydenta Miasta Lublin o udostępnienie informacji publicznej w zakresie kwoty opłaty rocznej uiszczanej z tytułu użytkowania wieczystego nieruchomości położonej przy Placu Króla Władysława Łokietka 3, dla której Sąd Rejonowy Lublin Zachód w Lublinie prowadzi księgę wieczystą o numerze wskazanym we wniosku oraz o udostępnienie kserokopii aktu notarialnego, w którym ustanowiono użytkowanie wieczyste wymienionej nieruchomości.
Odpowiedź w zakresie udostępnienia kserokopii aktu notarialnego została udzielona wnioskodawcy odrębnym pismem znak: KP-PP-I.1431.35.2017 z dnia 26 stycznia 2017 r.
Po przeanalizowaniu zakresu żądania wnioskodawcy, posiadanych danych oraz zakresu obowiązków organu zobowiązanego do udostępnienia informacji publicznej wynikających z art. 1 i art. 5 ust. 2 ustawy z dnia 6 września 2001 r. o dostępie do informacji publicznej – dalej „u.d.i.p. (Dz. U. z 2016 r., poz, 1764) organ zobowiązany do udostępnienia informacji publicznej ocenił, że żądane dane w zakresie kwoty opłaty rocznej uiszczanej z tytułu użytkowania wieczystego nieruchomości stanowią informację publiczną w rozumieniu cytowanej ustawy.
Pojęcie "informacji publicznej" określone zostało w art. 1 ust. 1 oraz w art. 6 u.d.i.p. Zgodnie z pierwszym z tych przepisów, każda informacja o sprawach publicznych stanowi informację publiczną, w rozumieniu ustawy i podlega udostępnieniu na zasadach i w trybie określonych w niniejszej ustawie. Natomiast art. 6 ust. 1 pkt 4 lit. a u.d.i.p. stanowi, że udostępnieniu podlega informacja publiczna, w szczególności o danych publicznych, w tym: treść i postać dokumentów urzędowych, w szczególności treść aktów administracyjnych i innych rozstrzygnięć, dokumentacja przebiegu i efektów kontroli oraz wystąpienia, stanowiska, wnioski i opinie podmiotów ją przeprowadzających. Biorąc pod uwagę, że informacje, których dotyczy wniosek, zostały uzyskane w ramach działalności ustawowych kompetencji organu stwierdzić należy, że żądane informacje są informacją o działalności organów władzy publicznej, a zatem stanowią informację publiczną i powinny zostać udostępnione, o ile nie zaistniały podstawy do odmowy ich udostępnienia. Przedmiotem żądania były zatem dane odnoszące się do działalności organu dotyczące realizacji zobowiązań publicznoprawnych na rzecz jednostki samorządu terytorialnego, będącego w jego posiadaniu.
Powyższe nie oznacza jednak, że w każdym przypadku informacja publiczna musi być udzielona w pełnym zakresie, bowiem w myśl ar. 5 ust. 1 i 2 ustawy o dostępie do informacji publicznej, może dojść do ograniczenia prawa do informacji publicznej. Przepisy te określają jako podstawę dopuszczalności ograniczenia prawa do informacji publicznej – ochronę informacji niejawnych, tajemnicę ustawowo chronioną, tajemnicę przedsiębiorcy czy wreszcie prywatność osoby fizycznej. Ograniczenie to nie dotyczy informacji o osobach pełniących funkcje publiczne, mających związek z pełnieniem tych funkcji oraz w przypadku, gdy osoba fizyczna lub przedsiębiorca rezygnują z przysługującego im prawa do ochrony informacji.
Po przeanalizowaniu zakresu żądania wnioskodawcy, stwierdzić należy, że udostępnienie informacji o wysokości kwoty opłaty rocznej uiszczanej z tytułu użytkowania wieczystego nieruchomości położonej przy pl. Króla Władysława Łokietka 3 w Lublinie nie jest możliwe z uwagi na prywatność osób fizycznych zobowiązanych do uiszczania opłaty rocznej za użytkowanie wieczyste wskazanej nieruchomości.
W istniejącym stanie faktycznym należy wziąć pod uwagę, że wnioskujący wskazał we wniosku o udostępnienie informacji publicznej zarówno adres nieruchomości podlegającej opłacie z tytułu użytkowania wieczystego, której wysokości zażądał, a także numer księgi wieczystej, którą Sad Rejonowy Lublin Zachód prowadzi dla tej nieruchomości. Udzielenie informacji o tym, w jakiej wysokości były uiszczane kwoty z tytułu opłaty za użytkowanie wieczyste od użytkowników wieczystych, w sytuacji, gdy dotyczy to konkretnej nieruchomości (której adres jest podany) pozwala na ustalenie bez większego wysiłku na podstawie księgi wieczystej kto, w jakiej wysokości i czy w ogóle uiszczał opłatę, do której uiszczenia był zobowiązany. Należy w tym miejscu zauważyć, że księgi wieczyste są jawne i zawierają dane osobowe użytkowników wieczystych ujawnionych w przedmiotowej księdze wieczystej. Dane, o które wnioskuje ... umożliwiają zatem, przy niewielkim nakładzie czasu i działań, powiązanie ich z konkretną osobą fizyczną, w sytuacji, gdy – jak wynika z wniosku – wnioskodawca posiada wiedzę o numerze księgi wieczystej prowadzonej dla przedmiotowej nieruchomości. Wnioskodawca miałby zatem możliwość identyfikacji osób zobowiązanych do uiszczenia opłaty rocznej a co za tym idzie ustalenia informacji o wysokości uiszczanych przez nich opłat oraz o ewentualnych zaległościach w uiszczaniu tych opłat. Udzielenie wnioskowanych informacji naruszyłoby zatem prywatność tych osób. Należy w tym miejscu zauważyć, ze wnioskodawca nie domaga się udostępnienia zbiorczych informacji na temat sposobu gospodarowania mieniem w zakresie uzyskiwanych opłat z tytułu użytkowania wieczystego, czy też informacji na temat monitorowania prawidłowości uiszczania tych opłat, lecz domaga się zindywidualizowanych informacji o wysokości uiszczanej opłaty rocznej za użytkowanie wieczyste konkretnej nieruchomości i co za tym idzie przez konkretnych użytkowników – osób fizycznych. Celem zaś u.d.i.p. nie jest kontrola obywateli (przez obywateli), lecz społeczna kontrola działalności organów władzy publicznej. (por. wyrok z dnia 22 listopada 2016 r. Naczelnego Sądu Administracyjnego, sygn. akt. I OSK 3374/15).
Ustawodawca nie określił w u.d.i.p., co rozumie pod pojęciem „prywatności osoby fizycznej”. Oceniając zatem powyższą przesłankę jako element ograniczający prawo do informacji publicznej należy odwołać się do dorobku literatury oraz orzecznictwa sądów administracyjnych a także Trybunału Konstytucyjnego. Analiza treści licznych artykułów doktryny i orzeczeń sądów pozwala na stwierdzenie, że prywatność w ujęciu normatywnym zakłada uprawnienie jednostki do kształtowania sfery prywatnej życia, aby była ona wolna od ingerencji i niedostępna dla innych podmiotów. Prywatność podlega ochronie dlatego, że przyznaje się każdej osobie prawo do wyłącznej kontroli tej sfery życia, która nie dotyczy innych, a w której wolność od ciekawości innych jest swoistą conditio sine qua non swobodnego rozwoju (M. Safjan, Prawo do ochrony życia prywatnego, Szkoła Praw Człowieka, Helsińska Fundacja Praw Człowieka, Warszawa 2006, s. 211 i n.). Prawo do prywatności podlega ochronie przewidzianej w Rozdziale II Konstytucji pod tytułem: "Wolności, prawa i obowiązki człowieka i obywatela". Art. 47 Konstytucji stanowi, że każdy ma prawo do ochrony prawnej życia prywatnego, rodzinnego, czci i dobrego imienia oraz do decydowania o swoim życiu osobistym. Z art. 51 Konstytucji wynika natomiast, że nikt nie może być obowiązany inaczej niż na podstawie ustawy do ujawniania informacji dotyczących jego osoby (ust. 1) oraz że władze publiczne nie mogą pozyskiwać, gromadzić i udostępniać innych informacji o obywatelach niż niezbędne w demokratycznym państwie prawnym (ust. 2). Nadanie określonym w tym rozdziale uprawnieniom miana "wolności" oznacza, że odpowiada im po stronie władz publicznych i każdej osoby obowiązek powstrzymania się od jakichkolwiek ingerencji w sferę tych wolności.
Uzyskanie żądanych danych w niniejszej sprawie, może doprowadzić do ustalenia, kogo imiennie dotyczą, a zatem wskazywać czy osoby płacą, czy nie płacą należytych zobowiązań i w jakiej wysokości. To zaś wkracza na grunt objęty ochroną – prawem do prywatności. Jako że wnioskowane informacje nie dotyczą osób pełniących funkcje publiczne podlegają ochronie z mocy art. 5 ust. 2 u.d.i.p. Prawo do prywatności powiązane zostało bowiem z kategorią osoby fizycznej, o której informacje są chronione przepisami m.in.: ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. o ochronie danych osobowych (Dz. U. z 2016 r. poz. 922). Tymczasem udostępnienie żądanej we wniosku informacji pozwalałoby na identyfikację i ustalenie pewnych cech konkretnych osób. Oceniając z tej perspektywy przedmiotowy wniosek należy stwierdzić, że dotyczy on sprawy prywatnej, tj. finansów określonych osób – kwot uiszczanych przez te osoby z tytułu użytkowania wieczystego nieruchomości. Celem natomiast u.d.i.p. jest przede wszystkim zapewnienie przejrzystości organów administracji publicznej poprzez ułatwienie obywatelom sprawowania kontroli społecznej w wyniku uzyskania wiadomości o funkcjonowaniu tychże organów. Tym samym przepisy u.d.i.p. pełnią głównie funkcję kontrolną nakierowaną na organy administracji publicznej. Oznacza to, że wspomniane przepisy nie służą pozyskiwaniu wszelkich informacji znajdujących się w dyspozycji organów, lecz co do zasady jedynie tych, które powiązane są z realizacją kontroli społecznej.
Podkreślenia wymaga również fakt, że organ nie dysponuje zgodą podmiotów zobowiązanych do uiszczenia opłaty z tytułu użytkowania wieczystego na udostępnianie informacji na temat ponoszonych opłat stanowiących ich prywatność. Rezygnacja z ochronnej roli prawa do prywatności musi być wyraźna i jednoznaczna. Przepisy prawa nie wymagają zwracania się przez organ do osoby fizycznej z pytaniem o rezygnację bądź nie z prawa do prywatności. Zgodnie z wyrokiem z dnia 8 lipca 2015 r. Naczelnego Sądu Administracyjnego (sygn. akt I OSK 1530/14 publ. w CBOSA) uzyskanie rezygnacji z przysługującego jednostce prawa do ochrony jej prywatności powinno być przedmiotem zainteresowania wnioskodawcy, a nie organu.
Ze względu na treść przywołanych przepisów Konstytucji RP i u.d.i.p., każdorazowo organ, udostępniając informację publiczną, która w sposób bezpośredni lub pośredni dotyczy osoby fizycznej, zobligowany jest do wyważenia jej prawa do prywatności względem wartości publicznej w postaci dostępu do informacji publicznej. Legalność udostępniania takich informacji poddał analizie Trybunał Konstytucyjny w wyroku z dnia 20 marca 2006 r. w sprawie o sygn. akt K 17/05 (publ. "Orzecznictwo Trybunału Konstytucyjnego – Zbiór Urzędowy" 2006, seria A, nr 30, poz. 3). Zgodnie z tym wyrokiem, wskazane informacje podlegają udostępnieniu, o ile nie wychodzą poza niezbędność określoną potrzebą transparentności życia publicznego, ocenianą zgodnie ze standardami przyjętymi w demokratycznym Państwie prawnym, jak również są to informacje mające znaczenie dla oceny funkcjonowania instytucji oraz osób pełniących funkcje publiczne. Wreszcie, nie mogą to być informacje – co do swej natury i zakresu – przekreślające sens (istotę) ochrony prawa do życia prywatnego. Nie może dochodzić zarazem do naruszenia prywatności osób trzecich, chyba że osoba, której żądana informacja publiczna dotyczy, wyrazi na to zgodę. Tym samym brak zgody osoby, której żądana informacja publiczna dotyczy, uniemożliwia udostępnienie informacji w których zawarte są prywatne dane dotyczące tej osoby.
Ustalenie, że żądane informacje stanowią prywatność osoby fizycznej, która nie zrezygnowała z przysługującego jej prawa do ochrony informacji, skutkuje objęciem tych danych ochroną wykluczającą możliwość udostępniania tych informacji w trybie ustawy o dostępie do informacji publicznej.
Odmowa udostępnienia informacji publicznej – orzekana w drodze decyzji wydawanej na podstawie art. 16 ust. 1 ustawy o dostępie do informacji publicznej – następuje w przypadku, gdy istnieje konieczność ochrony konstytucyjnych wartości i dóbr, jak to ma miejsce w rozpoznawanej sprawie. Jeśli zatem przez wzgląd na ochronę prywatności informacja publiczna nie może zostać udostępniona, zasadne jest wydanie decyzji o odmowie jej udzielenia.
Wobec powyższego należało postanowić, jak w sentencji decyzji.
postanawiam
odmówić udostępnienia informacji publicznej w zakresie kwoty opłaty rocznej uiszczanej z tytułu użytkowania wieczystego nieruchomości położonej przy Placu Króla Władysława Łokietka 3, dla której Sąd Rejonowy Lublin Zachód w Lublinie prowadzi księgę wieczystą o numerze wskazanym we wniosku.
Uzasadnienie
W dniu 13 stycznia 2017 r. .... zwrócił się do Prezydenta Miasta Lublin o udostępnienie informacji publicznej w zakresie kwoty opłaty rocznej uiszczanej z tytułu użytkowania wieczystego nieruchomości położonej przy Placu Króla Władysława Łokietka 3, dla której Sąd Rejonowy Lublin Zachód w Lublinie prowadzi księgę wieczystą o numerze wskazanym we wniosku oraz o udostępnienie kserokopii aktu notarialnego, w którym ustanowiono użytkowanie wieczyste wymienionej nieruchomości.
Odpowiedź w zakresie udostępnienia kserokopii aktu notarialnego została udzielona wnioskodawcy odrębnym pismem znak: KP-PP-I.1431.35.2017 z dnia 26 stycznia 2017 r.
Po przeanalizowaniu zakresu żądania wnioskodawcy, posiadanych danych oraz zakresu obowiązków organu zobowiązanego do udostępnienia informacji publicznej wynikających z art. 1 i art. 5 ust. 2 ustawy z dnia 6 września 2001 r. o dostępie do informacji publicznej – dalej „u.d.i.p. (Dz. U. z 2016 r., poz, 1764) organ zobowiązany do udostępnienia informacji publicznej ocenił, że żądane dane w zakresie kwoty opłaty rocznej uiszczanej z tytułu użytkowania wieczystego nieruchomości stanowią informację publiczną w rozumieniu cytowanej ustawy.
Pojęcie "informacji publicznej" określone zostało w art. 1 ust. 1 oraz w art. 6 u.d.i.p. Zgodnie z pierwszym z tych przepisów, każda informacja o sprawach publicznych stanowi informację publiczną, w rozumieniu ustawy i podlega udostępnieniu na zasadach i w trybie określonych w niniejszej ustawie. Natomiast art. 6 ust. 1 pkt 4 lit. a u.d.i.p. stanowi, że udostępnieniu podlega informacja publiczna, w szczególności o danych publicznych, w tym: treść i postać dokumentów urzędowych, w szczególności treść aktów administracyjnych i innych rozstrzygnięć, dokumentacja przebiegu i efektów kontroli oraz wystąpienia, stanowiska, wnioski i opinie podmiotów ją przeprowadzających. Biorąc pod uwagę, że informacje, których dotyczy wniosek, zostały uzyskane w ramach działalności ustawowych kompetencji organu stwierdzić należy, że żądane informacje są informacją o działalności organów władzy publicznej, a zatem stanowią informację publiczną i powinny zostać udostępnione, o ile nie zaistniały podstawy do odmowy ich udostępnienia. Przedmiotem żądania były zatem dane odnoszące się do działalności organu dotyczące realizacji zobowiązań publicznoprawnych na rzecz jednostki samorządu terytorialnego, będącego w jego posiadaniu.
Powyższe nie oznacza jednak, że w każdym przypadku informacja publiczna musi być udzielona w pełnym zakresie, bowiem w myśl ar. 5 ust. 1 i 2 ustawy o dostępie do informacji publicznej, może dojść do ograniczenia prawa do informacji publicznej. Przepisy te określają jako podstawę dopuszczalności ograniczenia prawa do informacji publicznej – ochronę informacji niejawnych, tajemnicę ustawowo chronioną, tajemnicę przedsiębiorcy czy wreszcie prywatność osoby fizycznej. Ograniczenie to nie dotyczy informacji o osobach pełniących funkcje publiczne, mających związek z pełnieniem tych funkcji oraz w przypadku, gdy osoba fizyczna lub przedsiębiorca rezygnują z przysługującego im prawa do ochrony informacji.
Po przeanalizowaniu zakresu żądania wnioskodawcy, stwierdzić należy, że udostępnienie informacji o wysokości kwoty opłaty rocznej uiszczanej z tytułu użytkowania wieczystego nieruchomości położonej przy pl. Króla Władysława Łokietka 3 w Lublinie nie jest możliwe z uwagi na prywatność osób fizycznych zobowiązanych do uiszczania opłaty rocznej za użytkowanie wieczyste wskazanej nieruchomości.
W istniejącym stanie faktycznym należy wziąć pod uwagę, że wnioskujący wskazał we wniosku o udostępnienie informacji publicznej zarówno adres nieruchomości podlegającej opłacie z tytułu użytkowania wieczystego, której wysokości zażądał, a także numer księgi wieczystej, którą Sad Rejonowy Lublin Zachód prowadzi dla tej nieruchomości. Udzielenie informacji o tym, w jakiej wysokości były uiszczane kwoty z tytułu opłaty za użytkowanie wieczyste od użytkowników wieczystych, w sytuacji, gdy dotyczy to konkretnej nieruchomości (której adres jest podany) pozwala na ustalenie bez większego wysiłku na podstawie księgi wieczystej kto, w jakiej wysokości i czy w ogóle uiszczał opłatę, do której uiszczenia był zobowiązany. Należy w tym miejscu zauważyć, że księgi wieczyste są jawne i zawierają dane osobowe użytkowników wieczystych ujawnionych w przedmiotowej księdze wieczystej. Dane, o które wnioskuje ... umożliwiają zatem, przy niewielkim nakładzie czasu i działań, powiązanie ich z konkretną osobą fizyczną, w sytuacji, gdy – jak wynika z wniosku – wnioskodawca posiada wiedzę o numerze księgi wieczystej prowadzonej dla przedmiotowej nieruchomości. Wnioskodawca miałby zatem możliwość identyfikacji osób zobowiązanych do uiszczenia opłaty rocznej a co za tym idzie ustalenia informacji o wysokości uiszczanych przez nich opłat oraz o ewentualnych zaległościach w uiszczaniu tych opłat. Udzielenie wnioskowanych informacji naruszyłoby zatem prywatność tych osób. Należy w tym miejscu zauważyć, ze wnioskodawca nie domaga się udostępnienia zbiorczych informacji na temat sposobu gospodarowania mieniem w zakresie uzyskiwanych opłat z tytułu użytkowania wieczystego, czy też informacji na temat monitorowania prawidłowości uiszczania tych opłat, lecz domaga się zindywidualizowanych informacji o wysokości uiszczanej opłaty rocznej za użytkowanie wieczyste konkretnej nieruchomości i co za tym idzie przez konkretnych użytkowników – osób fizycznych. Celem zaś u.d.i.p. nie jest kontrola obywateli (przez obywateli), lecz społeczna kontrola działalności organów władzy publicznej. (por. wyrok z dnia 22 listopada 2016 r. Naczelnego Sądu Administracyjnego, sygn. akt. I OSK 3374/15).
Ustawodawca nie określił w u.d.i.p., co rozumie pod pojęciem „prywatności osoby fizycznej”. Oceniając zatem powyższą przesłankę jako element ograniczający prawo do informacji publicznej należy odwołać się do dorobku literatury oraz orzecznictwa sądów administracyjnych a także Trybunału Konstytucyjnego. Analiza treści licznych artykułów doktryny i orzeczeń sądów pozwala na stwierdzenie, że prywatność w ujęciu normatywnym zakłada uprawnienie jednostki do kształtowania sfery prywatnej życia, aby była ona wolna od ingerencji i niedostępna dla innych podmiotów. Prywatność podlega ochronie dlatego, że przyznaje się każdej osobie prawo do wyłącznej kontroli tej sfery życia, która nie dotyczy innych, a w której wolność od ciekawości innych jest swoistą conditio sine qua non swobodnego rozwoju (M. Safjan, Prawo do ochrony życia prywatnego, Szkoła Praw Człowieka, Helsińska Fundacja Praw Człowieka, Warszawa 2006, s. 211 i n.). Prawo do prywatności podlega ochronie przewidzianej w Rozdziale II Konstytucji pod tytułem: "Wolności, prawa i obowiązki człowieka i obywatela". Art. 47 Konstytucji stanowi, że każdy ma prawo do ochrony prawnej życia prywatnego, rodzinnego, czci i dobrego imienia oraz do decydowania o swoim życiu osobistym. Z art. 51 Konstytucji wynika natomiast, że nikt nie może być obowiązany inaczej niż na podstawie ustawy do ujawniania informacji dotyczących jego osoby (ust. 1) oraz że władze publiczne nie mogą pozyskiwać, gromadzić i udostępniać innych informacji o obywatelach niż niezbędne w demokratycznym państwie prawnym (ust. 2). Nadanie określonym w tym rozdziale uprawnieniom miana "wolności" oznacza, że odpowiada im po stronie władz publicznych i każdej osoby obowiązek powstrzymania się od jakichkolwiek ingerencji w sferę tych wolności.
Uzyskanie żądanych danych w niniejszej sprawie, może doprowadzić do ustalenia, kogo imiennie dotyczą, a zatem wskazywać czy osoby płacą, czy nie płacą należytych zobowiązań i w jakiej wysokości. To zaś wkracza na grunt objęty ochroną – prawem do prywatności. Jako że wnioskowane informacje nie dotyczą osób pełniących funkcje publiczne podlegają ochronie z mocy art. 5 ust. 2 u.d.i.p. Prawo do prywatności powiązane zostało bowiem z kategorią osoby fizycznej, o której informacje są chronione przepisami m.in.: ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. o ochronie danych osobowych (Dz. U. z 2016 r. poz. 922). Tymczasem udostępnienie żądanej we wniosku informacji pozwalałoby na identyfikację i ustalenie pewnych cech konkretnych osób. Oceniając z tej perspektywy przedmiotowy wniosek należy stwierdzić, że dotyczy on sprawy prywatnej, tj. finansów określonych osób – kwot uiszczanych przez te osoby z tytułu użytkowania wieczystego nieruchomości. Celem natomiast u.d.i.p. jest przede wszystkim zapewnienie przejrzystości organów administracji publicznej poprzez ułatwienie obywatelom sprawowania kontroli społecznej w wyniku uzyskania wiadomości o funkcjonowaniu tychże organów. Tym samym przepisy u.d.i.p. pełnią głównie funkcję kontrolną nakierowaną na organy administracji publicznej. Oznacza to, że wspomniane przepisy nie służą pozyskiwaniu wszelkich informacji znajdujących się w dyspozycji organów, lecz co do zasady jedynie tych, które powiązane są z realizacją kontroli społecznej.
Podkreślenia wymaga również fakt, że organ nie dysponuje zgodą podmiotów zobowiązanych do uiszczenia opłaty z tytułu użytkowania wieczystego na udostępnianie informacji na temat ponoszonych opłat stanowiących ich prywatność. Rezygnacja z ochronnej roli prawa do prywatności musi być wyraźna i jednoznaczna. Przepisy prawa nie wymagają zwracania się przez organ do osoby fizycznej z pytaniem o rezygnację bądź nie z prawa do prywatności. Zgodnie z wyrokiem z dnia 8 lipca 2015 r. Naczelnego Sądu Administracyjnego (sygn. akt I OSK 1530/14 publ. w CBOSA) uzyskanie rezygnacji z przysługującego jednostce prawa do ochrony jej prywatności powinno być przedmiotem zainteresowania wnioskodawcy, a nie organu.
Ze względu na treść przywołanych przepisów Konstytucji RP i u.d.i.p., każdorazowo organ, udostępniając informację publiczną, która w sposób bezpośredni lub pośredni dotyczy osoby fizycznej, zobligowany jest do wyważenia jej prawa do prywatności względem wartości publicznej w postaci dostępu do informacji publicznej. Legalność udostępniania takich informacji poddał analizie Trybunał Konstytucyjny w wyroku z dnia 20 marca 2006 r. w sprawie o sygn. akt K 17/05 (publ. "Orzecznictwo Trybunału Konstytucyjnego – Zbiór Urzędowy" 2006, seria A, nr 30, poz. 3). Zgodnie z tym wyrokiem, wskazane informacje podlegają udostępnieniu, o ile nie wychodzą poza niezbędność określoną potrzebą transparentności życia publicznego, ocenianą zgodnie ze standardami przyjętymi w demokratycznym Państwie prawnym, jak również są to informacje mające znaczenie dla oceny funkcjonowania instytucji oraz osób pełniących funkcje publiczne. Wreszcie, nie mogą to być informacje – co do swej natury i zakresu – przekreślające sens (istotę) ochrony prawa do życia prywatnego. Nie może dochodzić zarazem do naruszenia prywatności osób trzecich, chyba że osoba, której żądana informacja publiczna dotyczy, wyrazi na to zgodę. Tym samym brak zgody osoby, której żądana informacja publiczna dotyczy, uniemożliwia udostępnienie informacji w których zawarte są prywatne dane dotyczące tej osoby.
Ustalenie, że żądane informacje stanowią prywatność osoby fizycznej, która nie zrezygnowała z przysługującego jej prawa do ochrony informacji, skutkuje objęciem tych danych ochroną wykluczającą możliwość udostępniania tych informacji w trybie ustawy o dostępie do informacji publicznej.
Odmowa udostępnienia informacji publicznej – orzekana w drodze decyzji wydawanej na podstawie art. 16 ust. 1 ustawy o dostępie do informacji publicznej – następuje w przypadku, gdy istnieje konieczność ochrony konstytucyjnych wartości i dóbr, jak to ma miejsce w rozpoznawanej sprawie. Jeśli zatem przez wzgląd na ochronę prywatności informacja publiczna nie może zostać udostępniona, zasadne jest wydanie decyzji o odmowie jej udzielenia.
Wobec powyższego należało postanowić, jak w sentencji decyzji.
Informacje dodatkowe
Zgodnie z art. 16 ust. 2 pkt 2 ustawy o dostępie do informacji publicznej podaję imiona, nazwiska i funkcje osób, które zajęły stanowisko w toku postępowania o udzielenie informacji:
- Joanna Żytkowska – Dyrektor Kancelarii Prezydenta,
- Jadwiga Furmaniak – kierownik referatu w Kancelarii Prezydenta,
- Beata Sak - Łapińska – główny specjalista w Kancelarii Prezydenta.
Pouczenie
Od niniejszej decyzji służy stronie prawo odwołania do Samorządowego Kolegium Odwoławczego w Lublinie, za pośrednictwem Prezydenta Miasta Lublin w terminie 14 dni od doręczenia niniejszej decyzji.
Otrzymują:
- ....
- a/a
Podmiot udostępniający informację: Urząd Miasta Lublin
Odpowiedzialny za treść informacji: Kapica-Tokarczyk Joanna
Wytworzył informację: Żytkowska Joanna
Czas wytworzenia informacji: 23-02-2017
Informację wprowadził: Kapica-Tokarczyk Joanna
Czas udostępnienia informacji/modyfikacji: 2021-06-25 12:39:33
Ostatnio modyfikował: Kamila Karamon
Wersja: 3